Chướng bụng đầy hơi là vấn đề tiêu hóa thường gặp ở trẻ nhỏ. Khi bụng bé căng cứng, quấy khóc, bỏ bú, cha mẹ thường lo lắng không biết nên xử trí thế nào. Thực tế, có nhiều cách chữa chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ hiệu quả, an toàn và dễ áp dụng tại nhà, giúp bé nhanh chóng dễ chịu hơn và phòng ngừa tái phát.

1. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị chướng bụng đầy hơi

Chướng bụng đầy hơi là tình trạng hơi tích tụ trong đường tiêu hóa, khiến bụng bé căng tức, phình tròn. Đây không phải bệnh lý nguy hiểm nhưng nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, khả năng bú ăn và sự phát triển của trẻ.

Chướng bụng đầy hơi là vấn đề tiêu hóa thường gặp ở trẻ nhỏ. 

Dấu hiệu thường gặp:

• Bụng căng cứng, tròn hơn bình thường, khi gõ nghe tiếng bộp bộp.
• Bé quấy khóc nhiều, đặc biệt sau khi ăn bú.
• Hay co chân vào bụng khi ngủ, ngủ chập chờn, dễ tỉnh giấc.
• Ăn uống kém, bỏ bú, dễ nôn trớ.
• Có thể kèm táo bón hoặc đi ngoài phân sủi bọt.

Nhận biết sớm dấu hiệu sẽ giúp cha mẹ áp dụng đúng cách chữa chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ, tránh để tình trạng kéo dài gây ảnh hưởng sức khỏe.

2. Nguyên nhân gây chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ

Một số nguyên nhân thường gặp gồm:

• Nuốt nhiều không khí: Do bú bình sai tư thế, núm vú không phù hợp hoặc bé bú/ăn quá nhanh.
• Chế độ ăn chưa phù hợp: Tập ăn dặm sớm, ăn nhiều đậu, khoai, bắp hoặc uống nước ngọt có gas.
• Rối loạn tiêu hóa: Sau khi dùng kháng sinh hoặc do hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng.
• Không dung nạp thức ăn: Lactose trong sữa, gluten trong ngũ cốc có thể gây đầy hơi.
• Táo bón và ít vận động: Làm hơi tích tụ trong bụng.
• Khóc nhiều: Trẻ khóc liên tục dễ nuốt nhiều không khí gây chướng bụng.

Rối loạn tiêu hóa có thể là nguyên nhân khiến trẻ bị đầy hơi.

3. Các cách chữa chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ an toàn tại nhà

Chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ có thể gây khó chịu và quấy khóc, nhưng bạn có thể áp dụng một số biện pháp an toàn tại nhà để giúp bé dễ chịu hơn.

3.1. Điều chỉnh chế độ bú và ăn uống

Điều chỉnh cách bú và chế độ ăn uống là một trong những cách hiệu quả nhất để giảm chứng chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ, vì nó giải quyết trực tiếp nguyên nhân chính là việc bé nuốt phải nhiều không khí hoặc thức ăn khó tiêu.

• Cho bé bú đúng tư thế: Khi cho bé bú mẹ, hãy đảm bảo bé ngậm sâu quầng vú thay vì chỉ ngậm núm vú. Điều này sẽ giúp hạn chế không khí lọt vào miệng bé. Nếu bé bú bình, hãy chọn núm vú có kích cỡ vừa vặn và luôn giữ bình hơi nghiêng để sữa lấp đầy núm vú, tránh để không khí lọt vào.
• Vỗ ợ hơi thường xuyên: Sau mỗi cữ bú, bạn nên vỗ ợ hơi cho bé. Việc này giúp đẩy lượng khí thừa ra khỏi dạ dày, ngăn không cho khí đi xuống ruột và gây đầy hơi.
• Điều chỉnh chế độ ăn dặm: Với những bé đã bắt đầu ăn dặm, hãy hạn chế các loại thực phẩm dễ gây đầy hơi như các loại đậu, bắp cải, súp lơ. Đồng thời, không nên cho bé uống nước ngọt có gas hoặc các loại đồ uống chứa đường hóa học, vì chúng có thể làm tăng lượng khí trong đường ruột.

Áp dụng những phương pháp đơn giản này không chỉ giúp giảm tình trạng chướng bụng đầy hơi mà còn giúp bé tiêu hóa tốt hơn, cảm thấy thoải mái và ngủ ngon hơn.

3.2. Massage bụng cho bé

Massage bụng là một phương pháp an toàn và hiệu quả, giúp trẻ giải phóng lượng hơi bị tích tụ trong đường ruột. Việc xoa bóp nhẹ nhàng không chỉ kích thích nhu động ruột, giúp khí thoát ra ngoài mà còn giúp bé cảm thấy thư giãn và dễ chịu hơn.

Cách thực hiện

• Bước 1: Chuẩn bị: Chọn một nơi yên tĩnh, ấm áp. Đặt bé nằm ngửa trên một tấm chăn mềm. Bạn có thể bôi một chút dầu massage dành riêng cho trẻ em lên tay để việc massage dễ dàng hơn.
• Bước 2: Xoa bụng: Dùng lòng bàn tay xoa nhẹ nhàng bụng bé theo chiều kim đồng hồ, bắt đầu từ rốn rồi mở rộng ra ngoài. Lặp lại động tác này trong 5-10 phút.
• Bước 3: Động tác “đạp xe”: Nắm hai chân bé và nhẹ nhàng di chuyển như đang đạp xe. Động tác này giúp khí trong ruột di chuyển và dễ dàng thoát ra ngoài.
• Bước 4: Nén chân: Nhẹ nhàng gập đầu gối của bé lại và đẩy lên phía bụng, sau đó giữ trong vài giây rồi thả ra. Lặp lại động tác này vài lần để giúp khí được đẩy ra ngoài.

 
Massage bụng giúp trẻ giải phóng lượng hơi bị tích tụ trong đường ruột.

3.3. Cho bé ợ hơi sau khi bú

Việc vỗ ợ hơi sau mỗi cữ bú là rất quan trọng để đẩy lượng khí thừa ra ngoài. Bạn có thể áp dụng một trong những cách sau:

• Bế vác vai: Đặt bé tựa vào vai bạn, tay vỗ nhẹ lưng bé theo chiều từ dưới lên trên.
• Ngồi thẳng: Cho bé ngồi thẳng trên đùi bạn, dùng một tay đỡ cằm bé, tay còn lại vỗ nhẹ lưng bé.
• Nằm sấp: Đặt bé nằm sấp lên đùi bạn, đầu cao hơn so với chân, nhẹ nhàng vỗ lưng bé.

3.4. Tắm nước ấm hoặc chườm ấm bụng

Tắm nước ấm hoặc chườm ấm là một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để giảm chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ. Hơi ấm sẽ giúp thư giãn các cơ bụng, giảm co thắt, và tăng cường lưu thông máu, từ đó giúp khí dễ dàng thoát ra ngoài.

• Tắm nước ấm: Cho bé tắm trong bồn nước ấm khoảng 5-10 phút. Nhiệt độ ấm không chỉ giúp bé thư giãn mà còn làm dịu các cơn co thắt ở bụng.
• Chườm ấm bụng: Dùng một chiếc khăn sạch, làm ấm bằng nước ấm (không quá nóng) rồi vắt khô. Đặt khăn ấm lên bụng bé trong 5-10 phút. Bạn có thể lặp lại vài lần nếu cần. Ngoài ra, có thể sử dụng các túi chườm ấm chuyên dụng dành cho trẻ em.

3.5. Bổ sung men vi sinh

Bổ sung men vi sinh là một phương pháp hiệu quả giúp giải quyết tận gốc nguyên nhân gây đầy hơi ở trẻ nhỏ. Men vi sinh là các vi khuẩn có lợi giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và hấp thụ thức ăn tốt hơn.

Nên chọn các sản phẩm men vi sinh có chứa các chủng lợi khuẩn đã được nghiên cứu và chứng minh hiệu quả như Lactobacillus, Bifidobacterium, Bacillus Clausii hoặc Saccharomyces boulardii.

Men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.

3.6. Một số mẹo dân gian an toàn

Ngoài các phương pháp khoa học, một số mẹo dân gian cũng có thể giúp giảm tình trạng chướng bụng, đầy hơi ở trẻ một cách an toàn. Các mẹo này thường sử dụng các loại thảo mộc có tính ấm, giúp làm dịu hệ tiêu hóa.

• Nước thì là: Đun một ít hạt thì là với nước, sau đó lọc lấy nước và để nguội. Bạn có thể cho trẻ lớn uống một lượng nhỏ, pha loãng với nước ấm.
• Nước gừng ấm: Với trẻ trên 1 tuổi, bạn có thể cho uống một ít nước gừng tươi pha loãng với nước ấm. Chỉ dùng một lượng rất nhỏ để tránh gây nóng cho bé. 

Đây là những cách chữa chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ an toàn, cha mẹ có thể kết hợp linh hoạt để tăng hiệu quả.

4. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Không phải trường hợp nào cũng có thể xử lý tại nhà. Hãy đưa bé đi khám khi:

• Chướng bụng đầy hơi kéo dài trên 3 ngày, không cải thiện.
• Bé bỏ bú, nôn ói nhiều, mệt lả.
• Đi ngoài ra máu, tiêu chảy nặng hoặc táo bón lâu ngày.
• Bé sốt cao, sụt cân, chậm phát triển.

Cho trẻ đi khám bác sĩ nếu tình trạng đầy hơi kéo dài.

5. Cách phòng ngừa chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ

Để hạn chế tái phát, cha mẹ nên chú ý:

• Cho bé bú đúng tư thế, chia nhỏ bữa ăn.
• Tránh để bé ăn quá nhanh hoặc vừa ăn vừa khóc.
• Vệ sinh bình sữa, dụng cụ ăn uống sạch sẽ.
• Bổ sung thực phẩm phù hợp với lứa tuổi, tránh đồ khó tiêu.
• Khuyến khích bé vận động nhẹ nhàng để tăng nhu động ruột.

Chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ là tình trạng phổ biến, thường không nguy hiểm nhưng gây khó chịu và ảnh hưởng đến ăn uống, ngủ nghỉ. Cha mẹ có thể áp dụng nhiều cách chữa chướng bụng đầy hơi ở trẻ nhỏ như điều chỉnh chế độ ăn, massage bụng, cho bé ợ hơi, tắm nước ấm hoặc bổ sung men vi sinh.